PH آب چیست
شاخص مهمی از آب است که از نظر شیمیایی در حال تغییر می باشد. به طور کلی میتوان PH را واحدی بین المللی که برای تایین مقدار اسیدیته بودن آب استفاده میشود، شناخت. PH یکی از مهم ترین فاکتور ها در استاندارد بودن آب آشامیدنی می باشد. این فاکتور برای اولین بار توسط اس پی ال سورانسن در سال 1309 معرفی شد (البته تعریف آن در سال 1924 اندکی تغییر کرد). PH به عبارتی خاصیت اسیدی آب یا قلیایی بودن آن را نشان میدهد. مقدار PH آب از 0 تا 14 متغیر است و هرچه این فاکتور از 7 کمتر باشد خاصیت اسیدی آب را افزایش داده و هرچه این مقدار از 7 بیشتر باشد نشان دهنده قلیایی بودن آب خواهد بود.
تعیین میزان pH یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی است که شاید در کشت گیاهان کمتر به آن توجه شده‌است، اما باید دانست که اهمیت زیادی در کشت‌های آبی و باغبانی در بسترهای بدون خاک دارد. خاک ظرفیت مطلوبی برای خنثی‌سازی pH دارد. این بدان معناست که اگر حتی سطح pH آب مناسب نیست، ساختار خاک به‌گونه‌ای است که مانند یک بافر عمل می‌کند و در حالت کلی سطح pH خاک را به حالت قابل‌قبول می‌رساند.
منظور از خاصیت اسیدی آب
آب آشامیدنی تاثیر مستقیمی بر سلامت بدن دارد و عدم توجه به استاندارد های مهم در آن میتواند موجب بروز بیماری شود. به همین دلیل الزامی است که قبل از مصرف آن خاصیت اسیدی آب مورد برسی قرار گیرد. منظور از خاصیت اسیدی آب قرار گرفتن مقدار PH در بازه صفر تا 7 می باشد. این عدد هر چه کمتر باشد، به همان نسبت خاصیت اسیدی آب افزایش پیدا می کند. به عبارت دیگر، با کاهش PH آب در واقع غلظت و مقدار یون H مثبت بیشتر از OH منفی خواهد شد. برای کاهش قدرت اسیدی آب می توان آهن ربا در آب قرار داد یا از مواد شیمیایی مخصوص استفاده نمود. قرار دادن آهن ربا در آب باعث میشود تا مقدار ph کمی افزایش پیدا کند.
تاثیرات PH بالا:
- تحریک پوست
- رسوب آهک
- پایین آمدن عملکرد ضد عفونی کلر
تاثیرات PH پایین:
- تحریک چشم و غشای مخاطی بدن
- موجب ایجاد خسارت به تجهیزات مکانیکی استخر
- آسیب رساندن به پوشش و کاور استخر
تنظیم ph آب
متداول ترین مواد شیمیایی مورد استفاده برای خنثی سازی اسیدها یا بازها سدیم هیدروکسید (50٪) و اسید سولفوریک (98٪) است. برای بالا بردن pH مایع اسیدی، می توان از کربنات سدیم (خاکستر سودا)، هیدروکسید آمونیوم، هیدروکسید کلسیم (آهک) یا هیدروکسید منیزیم نیز استفاده کرد. برای کاهش pH یک مایع پایه، اسید فسفریک، اسید کلریدریک (HCI)، اسید نیتریک یا دی اکسید کربن می توان علاوه بر سولفوریک استفاده کرد.
آب سالم و قابل شرب
همانطور که اشاره کردیم بالا بودن مقدارPH آب شهری و آشامیدنی از بازه 7 به معنای قلیایی بودن آن میشود که طبق استاندارد ها اگر حداعقل مقدار PH آن 6 و حد اکثر مقدار PH آن 8 باشد، برای مصرف قابل قبول خواهد بود. مصرف آب های اسیدی تاثیرات نا مطلوبی برای بدن به دنبال خواهد داشت که میتوان به سوزش در معده،اسیدی شدن محیط دستگاه گوارش، تاثیرات نا مطلوب بر روی پوست و مو، از بین رفتن مینای دندان و ایجاد پوسیدگی در آن اشاره کرد.
فواید بالا بودن PH آب (قلیایی بودن آب)
- آب قلیایی خاصیت آنتی اکسیدان دارد یعنی به سادگی جذب بدن انسان میشود و میتواند مستقیما وارد شریان های حیاتی بدن شود و اثر خود را روی بدن بگذارد.
- شادابی،سلامت پوست و جلوگیری از ایجاد چین و چروک (با تحریک پوست باعث میشود تا اندام های حسی به کار بیفتند و پوست دچار پیری زودرس نشود)
- جلوگیری از بروز بیماری های پوستی به دلیل هیدراته شدن پوست
- کاهش اسید معده و جلو گیری از سوزش آن
- کمک به کاهش وزن
مضرات آب قلیایی
در برخی از افراد ممکن است موجب ایجاد حالت تهوع، سرگیجه، افت نیرو های ماهیچه ای و کاهش کلسیم خون در بدن شود. در نظر داشته باشید که این عوارض در افراد مختلف متفاوت است و بروز این عوارض بسیار کم گزارش شده است.
راه های اندازه گیری PH آب
PH متر: در آزمایشگاه، برای اندازه‌گیری pH محلول‌ها از دستگاهی به نام «پی‌اچ سنج یا پی‌اچ متر» (pH Meter) استفاده میشود. در تعریفی ساده از سازوکار پی‌اچ سنج میتوان گفت که «پروب (probe) این دستگاه که از جنس شیشه است دو حسگر الکترود دارد که ولتاژ را اندازه می‌گیرند. یکی از الکترود‌ها در محلول مرجع قرار گرفته و pH آن ثابت است و الکترود دیگر pH محلول را اندازه‌گیری می‌کند. تفاوت ولتاژ بین دو الکترود با ولت‌متر به‌دست می‌آید که این اختلاف به PH تبدیل میشود.
کاغذ تورنسل: اندازه‌گیری PH با کاغذ تورنسل (Tournesol) واژه ای فرانسوی می باشد. کاغذ های تورنسل به دو رنگ آبی و قرمز هستند که کاغذ های آبی در محیط های اسیدی به رنگ قرمز، و کاغذ های قرمز در محیط های بازی به رنگ آبی تغییر رنگ می دهند. با استفاده از کاغذ تورنسل به صورت تقریبی میتوان مقدار PH را محاسبه کرد.
