شنا و دیگر ورزش های آبی در سال های اخیر به ورزشی محبوب و پر طرفداری تبدیل شده است و هرساله به تعداد این علاقه مندان اضافه می شود. شنا کردن علاوه بر تناسب اندام به منظور پیشگیری یا درمان بسیاری از درد ها مانند تسکین درد های عضلانی و مفصلی، دفع سموم بدن و… مورد استفاده قرار می گیرد. این ورزش به دلیل تاثیرات مثبتی که در ارتقاء شرایط روحی و روانی دارد جایگاه ویژه ای میان افراد جامعه پیدا کرده است. اما با در نظر داشتن فواید بسیار زیاد شنا، فاکتور های مختلفی مثل کیفیت آب، نحوه ارائه خدمات مجموعه و… ممکن است بسیاری از افراد را از شنا کردن منصرف کند. در این مقاله به عمومی ترین خدماتی که یک مجموعه آبی باید برای شما فراهم کند خواهیم پرداخت.
حاشیه ( محوطه) استخر
مساحت حاشیه استخر های روباز بیشتر از استخر های سرپوشیده است. در استخر های روباز نسبت مساحت حاشیه به مساحت استخر از 3.1 تا 4.1 بر حسب میزان تراکم جمعیت شناگران تغییر می کند. در استخر های روباز حداقل عرض حاشیه 4 متر است که در استخر های سرپوشیده این مقدار تا 50 درصد یعنی 2 متر قابل کاهش است. حاشیه استخر های روباز باید آفتاب گیر و مشرف به آب باشد. تخته شیرجه ها باید در حاشیه استخر و در سمتی که پشت به آفتاب قرار می گیرد نصب شود و در پشت آنها باید حداقل 2 و 4 متر فضا به ترتیب برای استخر های روباز و سرپوشیده در نظر گرفته شود. در جایی که سرسره نصب شده است، عرض حاشیه از پشت سرسره باید حداقل 2 متر باشد. در استخر های مسابقاتی ( ملی یا بین المللی) به تناسب تجهیزات و ابعاد استخر میزان حاشیه استخر بیشتر از مقادیر فوق می باشد. به طور مثال: حداقل حاشیه پیشنهادی برای استخر های طراحی شده برای مسابقات بین المللی 4 تا 6 متر می باشد.
اگر حاشیه استخر از سیستم از سیستم سرریز روباز استفاده شود، نباید بیشتر از 1.5 متر از حاشیه استخر به سمت سیستم سرریز شیب داشته باشد. ( در محوطه استخر باید یم شلنگ آب وجود داشته باشد تا بوسیله آن بتوان در صورت نیاز اطراف استخر را شست).
لبه استخر
لبه استخر باید از مصالح بسیار محکم و با دوام به صورت پیوسته و بدون شکاف و یا گوشه های تیز ساخته شود. لبه استخر ها باید غیر لغزنده و در استخر های روباز مقاوم در برابر یخبندان باشد. سازه اصلی لبه استخر معمولاً از بتن درجا یا قطعات پیش ساخته بتنی و یا گاهی مصالح سنگی است. مصالح پوششی لبه های استخر ممکن است از جنس وینیل، فایبرگلاس، کاشی و یا سنگ پلاک باشد که هریک برحسب مشخصات خاص خود در شرایط محیطی و کاربردی مناسب قابل انتخاب می باشد.
تجهیزات و لوازم دور استخر
در استخر های شنا لوازم و تجهیزات متنوعی ماننده نرده و پله استخر، سکو های استارت، تخته یا برج های شیرجه، طناب های شناور، تجهیزات واتر پلو، و دیگر وسایل مورد نیاز وجود دارد که نحوه چیدمان، شرایط ساخت و شیوه استفاده از آنها در ایمنی شناگران، کاربری وسایل و زیبایی استخر اهمیت زیادی دارد.
طراحی مناسب و استقرار بجای برج های شیرجه چشم انداز جاذبی به مجموعه استخر ها خواهد بخشید. برج های شیرجه بلند ( 7.5 تا 10 متر) امروزه به طور فراینده ای مورد توجه علاقه مندان به این ورزش قرار گرفته است. در طراحی برج های شیرجه توصیه می شود از سیستم های اسکلت فلزی یا بالابر های برقی برای انتقال شیرجه روندگان استفاده شود. طراحی و اجرای برج باید با جزئیات دقیق و با ظرافت کامل انجام شود. تا با کمترین اشغال فضا امکان دید و منظر بیشتری برای تماشاچیان و شیرجه روندگان فراهم گردد.
نشانه گذاری استخر
کلیه نشانه های مورد نیاز بر روی حاشیه، دیوار و کف استخر ها باید با ذکر جزئیات مربوطه به شکل و اندازه و همچنین مشخصات مربوط به جنس و روش نصب آن بصورت نقشه در کتابچه راهنمای استخر ارائه شود. این نشانه ها معمولاً حاوی اطلاعات مربوط به اندازه عمق، تغییر شیب، توصیه های ایمنی و همچنین علائم مربوط به ورش های آبی مانند شیرجه، واترپلو، غواصی و … می باشد.
نردبان ها و پلکان های استخر
در محل های عمیق و کم عمق باید حداقل یک پلکان یا نردبان قرار داشته باشد. در صورتی که عرض استخر بیشتر از 10 متر باشد باید در هرطرف استخر یک نردبان یا پلکان تعبیه شود.
چراغ های زیر آب
وجود چراغ های زیر آب منجر به ایجاد یک فضای مطبوع تر در استخر شده و امکان نظارت منجیان غریق را افزایش می دهد. این چراغ ها باید فقط در دیواره کاسه استخر و حداقل در فاصله 0.6 متری از سطح آب تعبیه شود.
رختکن و سرویس های بهداشتی
هر مجموعه استخر شنا باید دارای تعداد مناسبی از اتاق تعویض مایو و نگه داری لباس، و نیز امکانات بهداشتی نظیر سرویس بهداشتی و روشویی باشد. همچنین متناسب با سرویس بهداشتی مایع دستشویی، آینه و در اطراف آن خشک کننده دست الکتریکی و البته دستمال فراهم باشد که این سرویس ها باید فاصله متناسب با استخر داشته باشد.
نظافت و پاکیزگی استخر
کلیه استخر ها باید دارای آبی پاکیزه و عاری از هرگونه آلودگی باشند. رعایت کردن استاندارد های بهداشتی مستثنی از هیچ گونه استخر نمی باشد و همه صاحبین استخر باید آن را رعایت نمایند. روش های گوناگونی برای تمیز کردن آب استخر وجود دارد که مجموعه های آبی با توجه به تجهیزات استخر خودشان بهترین روش را برای تمیز کردن آب استخر انتخاب می کنند. البته توجه داشته باشید نه تنها آب استخر بلکه کل مجموعه آبی اعم از رختکن ها، کف سالن و… باید کاملاً تمیز باشد و ضدعفونی شده باشد. تمیزی استخر از جمله خدمات مجموعه های آبی می باشد همه مجموعه های آبی موظف به تمیزی استخر هستند. استخر های شنا باید به گونه ای باشد که به طور مستمر توسط مواد شیمیایی یا روش های مناسب دیگر مورد عملیات ضد عفونی قرار گیرد.
اتاق احیا (cpr) در استخر
عبارت cpr مخفف کلمات Cardiopulmonary resuscitation است. اتاق cpr یا اتاق احیا باید دارای لوازم درمانی شامل کپسول اکسیژن، ماسک اکسیژن، ماسک آمبوبگ، تخت بیمارستانی، جعبه کمک های اولیه که خود آن جعبه وسایلی مانند آمپول، آدرنالین، باند و … باشد. این اتاق مخصوص افرادی است که دچار شکستی، ضرب دیدگی، ودیگر مشکلات شده اند. داشتن اتاق cpr جزء خدمات مجموعه های آبی محسوب می شود و بودن آن در استخر بسیار ضروری می باشد.
کتابچه راهنما
هر یک از استخر های شنا باید دارای یک کتابچه راهنما باشد. کتابچه راهنما باید شامل کلیه دستورالعمل های مربوط به نحوه انجام امور اجرایی استخر نظیر: فیلتراسیون، گند زدایی، نگهداری مواد شیمیایی، نگهداری سیلندر های گاز کلر، کار با فیلتر ها، پمپ ها و دیگر تجهیزات موجود و همچنین شامل کلیه نقشه ها، تصاویر، نمودارها، دستورلعمل های کاری و چک لیست های لازم جهت نصب، راه اندازی، تعمیر، نگهداری تجهیزات و بازرسی های ادواری باشد.
ناگفته نماند که باید در کتابچه فوق می بایست کلیه الزامات مربوط به بکار گیری پرسنل، ناظران، منجیان غریق، شرح وظایف، روش های امداد و نجات و دیگر امور مربوطه به استخر درج شده باشد.
پرسنل استخر
مسئول یا صاحب امتیاز
مسئول یا صاحب امتیاز استخر فردی است که مالک استخر بوده و کلیه مجوز های قانونی به نام او صادر می شود. ممکن از صاحب امتیاز همان مدیر استخر باشد.
مدیر استخر
به فردی اطلاق می گردد که دارای گواهی های معتبر از ارگان ذیصلاح مربوطه بوده و مسئولیت نظارت بر کلیه امور اجرایی استخر بر عهده او می باشد.
مسئول فنی استخر
شخصی است که دارای گواهینامه معتبر از فدراسیون نجات غریق بوده و مسئولیت نظارت بر رفتار و کنترل شناگران و حفاظت از جان آنها را در محیط استخر برعهده دارد.
منجی غریق
شخصی است که دارای گواهینامه معتبر از فدراسیون نجات غریق بوده و مسئولیت نظارت بر رفتار و کنترل شناگران و حفاظت از جان آنها را در محیط استخر بر عهده دارد.
ناظر یا کارمند
ناظر یا کارمند به فردی گفته می شود که دارای مسئولیت های تعریف شده ای نظیر کنترل تعداد شناگران، کنترل شستشوی کامل شناگران به هنگام ورود به استخر، کنترل استفاده صحیح از وسایل، ارایه اطلاعات لازم و… را دارد.
خطرات تهدید کننده
هریک از تخلفات و انحرافات ارایه شده در بند های زیر به عنوان خطری برای سلامتی عمومی محسوب شده که بنا بر این ارگان صادر کننده مجوز و یا موسسه معرفی شده از طرف آن باید در اسرع وقت نسبت به بستن استخر و رفع تخلف اقدام نماید.
- تخلف در بکار گیری از منجیان غریق استخر
- تخلف در اجرای حداقل الزامات مورد نیاز برای گند زدایی و ضد عفونی نمودن بخش های مختلف استخر
- تخلف در عملکرد مداوم فیلتراسیون استخر و تجهیزات گند زدایی
- میزان ph بیشتر از 7.8 ( در گند زدایی با کلر) یا بیشتر از 8 ( در گند زدایی با بروم) یا کمتر از 2/7
- استفاده از آب های آلوده یا تایید نشده برای تامین آب اشامیدنی و استخر
- عبور سیم های برق افقی با فاصله ای کمتر از 6 متر از لبه استخر
- وجود مدار های الکتریکی محافظت نشده در ارتفاع کمتر از 3 متر از لبه استخر
- تخلف در تعبیه روشنایی و روشنایی اضطراری
- عدم وجود تمامی تجهیزات نجات غریق در محوطه استخر
- شرایطی که به دلیل کدر بودن، کف استخر قابل رویت نباشد
- عدم وجود علامت مناسب نشان دهنده عمق استخر و یا نصب اشتباه ( نابجا)
- اتصال سیستم لوله کشی آب شرب و اب استخر و یا میان سیستم فاضلاب و فیلتراسیون استخر
- عدم تعبیه وسایل و شرایط لازم به منظور جلوگیری از دسترسی افراد به داخل استخر در ساعاتی که استخر بسته و یا خارج از سرویس دهی است
- استفاده از مواد شیمیایی فاقد تاییدیه و یا بکار گیری نادرست مواد شیمیایی در آب استخر
- شکستگی و یا عدم وجود شبکه فاضلاب در استخر
- شلوغی بیشتر از ظرفیت استخر به گونه ای که منجر به نظارت ضعیف و نادرست بر شناگران شود
- وجود شیشه و یا اجسام نوک تیز و برنده در داخل و اطراف محوطه استخر
برگرفته از vch.iums.ac.ir
